Algemeen
Iedereen toegang tot publieke informatie
Vanaf 1 mei 2022 geldt in Nederland de nieuwe Wet open overheid (Woo). De Wet open overheid heeft als doel de overheid transparanter te maken. Overheidsinformatie moet voor iedereen beter toegankelijk worden, makkelijk vindbaar zijn en uitwisselbaar zijn. De nieuwe wet geeft iedereen het recht op toegang tot publieke informatie. Dit betekent dat gemeenten (en andere overheden) méér informatie actief openbaar moeten maken. De Wet open overheid draagt bij aan onze ambitie om een open, duidelijke en betrouwbare overheid te zijn.
De Woo en de begroting en de verantwoording
In artikel 3.5 (Openbaarheidsparagraaf) van de Woo is voorgeschreven dat bestuursorganen in de jaarlijkse begroting aandacht besteden aan de beleidsvoornemens inzake de uitvoering van deze wet en in de jaarlijkse verantwoording verslag doen van de uitvoering ervan, mede in relatie tot de beleidsvoornemens. Deze begroting en jaarlijkse verantwoording vloeien vooruit uit het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV).
In de memorie van toelichting bij de Woo staat onder andere dat met dit artikel is beoogd een stimulans te geven op de controle op naleving van de Woo door het bestuursorgaan zelf. De verantwoording die wordt afgelegd op grond van dit artikel ziet op zowel de actieve openbaarmaking ingevolge hoofdstuk 3 van de Woo en de passiever openbaarmaking ingevolge hoofdstuk 4 van de Woo.
De paragraaf 'Wet open overheid' bevat op basis van artikel 3.5 van de Wet openbaarheid ten minste:
- Beleidsvoornemens inzake de uitvoering van deze wet.
- Gerealiseerd beleid in relatie tot de beleidsvoornemens.
Actieve en passieve openbaarmaking
De Woo bestaat uit twee pijlers: 1. de passieve openbaarmaking: dit gaat over de afhandeling van het informatieverzoek en 2. de actieve openbaarmaking. De actieve openbaarmaking bestaat uit twee delen: a. We moeten proactief en tijdig allerlei soorten informatie openbaar maken (denk aan bestuursstukken, vergunningen, maar ook aan klachten, jaarverslagen en organisatiegegevens. En b. We moeten onze informatiehuishouding op orde brengen. Met als doel om informatie makkelijker en beter te kunnen ontsluiten.
Passieve openbaarmaking
Op de website staat opgenomen hoe je als burger een Woo-verzoek kunt indienen. Daarnaast is opgenomen hoe je als inwoner informatie snel kunt vinden en waar je terecht kunt als dit niet lukt. Ook is het proces bij het indienen van het Woo verzoek uitgelijnd en georganiseerd. Duidelijk is geworden dat het implementeren de van Woo en de afhandeling van Woo-verzoeken veel extra capaciteit vraagt. In 2024 is vanuit de budgetten die hiervoor beschikbaar zijn gesteld een vaste Woo-coördinator aangesteld om het proces verder neer te zetten en te optimaliseren en de behandeling van de ingediende Woo-verzoeken te begeleiden.
Actieve openbaarmaking
De gemeente Neder-Betuwe maakte ook voor de invoering van de Woo al veel actief openbaar, zoals organisatiegegevens, raadsstukken en collegebesluiten. Deze zijn terug te vinden op deze website. Regelingen en beschikkingen staan gepubliceerd op overheid.nl. Er moet steeds meer openbaar gemaakt worden. Per 1 november 2024 zijn de eerste 5 informatiecategorieën van de Woo verplicht openbaar gemaakt. Voor gemeenten gaat het om informatie over de organisatie, de werkwijze (waaronder de taken en bevoegdheden) en de bereikbaarheid van het bestuursorgaan en haar organisatieonderdelen. De categorieën Organisatie en werkwijze (artikel 3.3, eerste lid, onderdeel d Woo) en Bereikbaarheidsgegevens (artikel 3.3, eerste lid, onderdeel e Woo) worden ontsloten via het Register van Overheidsorganisaties (ROO). De gemeente heeft hiervoor dus geen eigen publicatieplatform voor hoeven in te richten. De Woo-coördinator is als is als redacteur voor de gemeente bij de ROO aangemeld.
Nog niet alle informatiecategorieën hoeven op dit moment verplicht openbaar gemaakt te worden. Hier wordt uiteraard wel naar gestreefd. Daarom zal het aankomende jaar verder gewerkt worden aan het realiseren van het openbaar maken van alle informatiecategorieën.
Het is verplicht een contactfunctionaris aan te wijzen die burgers, journalisten en andere geïnteresseerden helpt om openbare informatie makkelijk te vinden. Ook zonder een formeel Woo-verzoek in te hoeven dienen. In Neder-Betuwe is de Woo-coördinator als Woo-contactfunctionaris aangewezen.